Aanleiding
In de NHG standaarden is een lange termijn opvolging van ziektebeelden of behandelingen vaker noodzakelijk. Uit de praktijk blijkt dat dit niet goed geborgd wordt in onze HIS-en. Veel controles vinden op niet-gestandaardiseerde of niet-geautomatiseerde wijze plaats. De ICT systemen die in de eerste lijn gebruikt worden, ondersteunen een dergelijke tijdcongruente organisatie niet. Met dit project onderzochten we de vraag “Hoe kan zorg aan patiënten op efficiënte en digitale wijze worden opgevolgd in de tijd?”
Oplossing
Om de zorg toegankelijk, kwalitatief hoogwaardig en betaalbaar te houden is meer inzet van hybride en digitale zorg nodig. Deze transformatie bespaart zorgverleners tijd, verlicht administratieve lasten en houdt de zorg patiëntgericht en toegankelijk. In dit project hebben we verschillende deskundigen gesproken over digitale verbetermogelijkheden. Daarna zijn digitale oplossingen beschreven aan de hand van twee medisch inhoudelijke zorgpaden. We hebben gekeken naar verschillende bestaande belemmerende barrières maar ook juist naar zogenoemde faciliterende factoren. Daarnaast is ook de haalbaarheid, werkzaamheid en uitvoerbaarheid van digitale implementaties onderzocht.
Voor wie is het bedoeld?
Ons droomscenario is dat er een digitale planningstool beschikbaar komt voor huisartspraktijken. Op basis van data uit het HIS en andere systemen zoals ziekenhuis, apotheek en laboratoria wordt zonder tussenkomst van een huisarts bij een bepaalde diagnosecode een vastgesteld protocol doorlopen. Vanuit dit protocol worden acties uitzet en gecommuniceerd naar patiënten. De patiënt voert deze acties uit. Vervolgens moet retour data worden teruggekoppeld en geborgd in het HIS. Afwijkingen moeten expliciet zichtbaar zijn voor zorgverleners.
Wat heeft het opgeleverd?
De meest uitgewerkte en kansrijke programma’s lijken een aantal zaken gemeen te hebben. Ze werken HIS onafhankelijk, koppelen bij voorkeur met HIS-en die voorop lopen zoals Medikit, Sanday, Medicom en Bricks. Er wordt gebruik gemaakt van complexe klinische beslisregels met koppelingen naar patiëntenportalen. Twee projecten zijn al in voorbereiding voor daadwerkelijke implementatie. Zowel Calculus met Spreekuur.nl en Open Health Hub met Uwzorgonline zijn beiden door hun organisatiestructuur, maar ook door de bereidheid tot vernieuwing, waarschijnlijk goed instaat en welwillend om de benodigde verdere stappen ook te zetten.
Het meest kansrijk voor een pilot lijken voor nu de CVRM-en schildkliercontroles. De eerste betreft een grote groep patiënten met grote personele impact. De zorg voor schildklier is duidelijk in protocollen beschreven.
Wat is er nodig om dit te doen?
Gezien de snelheid van ontwikkelingen op het gebied van digitale en hybride zorg is het gewenst dat in 2026 gestart wordt met een pilot. De praktijk met het HIS Sanday kan mogelijk aanhaken bij de geplande pilot van Calculus of Open Health Hub. Het belang van een innovatief HIS en een patiëntenportaal is evident gebleken tijdens onze verkennende gesprekken. Een ervaren programmamanager digitale ontwikkeling lijkt eveneens noodzakelijk. Wie nú geen duidelijke AI-strategie heeft, loopt achter blijven lopen. Zonder duidelijk kader en overkoepelend idee ontstaat het risico op onvoldoende veiligheidsmaatregelen rondom gevoelige data en een wildgroei aan initiatieven binnen de organisatie.
Wat maakt dit opschaalbaar?
De ontwikkeling van digitale ondersteuningstools is momenteel flink in opkomst. Bijna wekelijks verschijnen er artikelen over een tool of systeem die huisartspraktijken willen ondersteunen. Om de inzet van hybride en digitale zorg te vergroten, is in het Integraal Zorgakkoord (IZA) afgesproken dat eind volgend jaar 70% van de daarvoor geschikte zorg hybride of digitaal wordt aangeboden. Het realiseren van dit doel vraagt om een danige versnelling. Ook capaciteitsplanning krijgt prioriteit in het nieuwe VWS-programma Realisatie AI in de zorg. Naast investeringen die zorgaanbieders en zorgverzekeraars zelf doen, is er 400 miljoen euro beschikbaar in zowel 2027 als 2028.